ABD 2. Temyiz Mahkemesi, 3’e 0 ile aldığı kararda, devlete ait yabancı şirketlerin ticari, hükümet dışı faaliyetlerle ilgili ABD kovuşturmalarından kesinlikle muaf tutulmaları için asırlık ortak hukuk ilkeleri kapsamında hiçbir dayanak bulamadığına hükmetti.
Temyiz Mahkemesi Yargıcı Joseph Bianco, yürütme organının ABD Adalet Bakanlığı‘nın Halkbank‘ı kovuşturabileceği yönündeki kararına saygı duyulması gerektiğini söyledi.
Bianco açıklamasında ayrıca, “Daha önceki bazı davalarda devlete ait şirketlere hükümet faaliyetleri nedeniyle dokunulmazlık tanınmış olsa da, genel hukuk bu tür şirketlerin ticari faaliyetleri nedeniyle kovuşturulmasına bağımsız bir engel getirmemektedir” cümlesini kaydetti.
2019’dan beri devam eden süreç
Temyiz Mahkemesi heyeti, ABD Yüksek Mahkemesi’nin Nisan 2023 tarihli ilgili kararının ardından davayı ikinci kez değerlendiriyordu. ABD savcıları 2019 yılında Halkbank’ı İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri‘nde yaptırımlardan kaçınmak için para servis sağlayıcıları ve paravan şirketler kullandığı iddiasıyla suçlamıştı.
Savcılar, Halkbank‘ın İran’ın 20 milyar dolarlık kısıtlı fonları gizlice transfer etmesine yardımcı olduğunu, petrol gelirlerini İran’ın çıkarlarına fayda sağlamak için altın ve nakde dönüştürdüğünü ve petrol gelirlerinin transferlerini haklı çıkarmak için sahte gıda sevkiyatlarını belgelediğini iddia etmişti.
Ne olmuştu?
2021 yılında Temyiz Mahkemesi, Halkbank’ın 1976 tarihli federal Yabancı Egemen Dokunulmazlıklar Yasası kapsamında yargılanabileceği sonucuna varmıştı. Yüksek Mahkeme daha sonra, Kongre’nin yabancı ülkeleri ve onların araçlarını hukuki sorumluluktan koruma arzusunun ceza davalarını kapsamadığını kabul etmiş ancak 7-2’lik bir kararla Yüksek Mahkeme, 2. Daire’nin genel hukuk dokunulmazlığının Halkbank’ı koruyup korumadığını daha kapsamlı bir şekilde incelemesi gerektiğini dile getirmişti.
